به نقل از «خبرگزاری آریا»

مواجهه با «اعتراضات» در جامعه؛ برای «گفتگو» و «کار فرهنگی» به سراغ «رهبران فکری» جامعه بروید

تاریخ انتشار: ۲۷ مهر ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۲۲۱۷۸۴

خبرگزاری آریا- نخبگان جامعه بخشی از رهبران فکری جامعه هستند، باید از ظرفیت آن ها و محیط دانشگاه ها برای «گفتگو» و «کار فرهنگی» استفاده کرد.
1- رئیس جمهور در هفتمین گفتگوی زنده تلویزیونی با مردم، رئیس جمهور، دربارۀ اعتراض و نحوۀ انجام آن گفته‌اند: «ما باید زمینۀ هرگونه نظر مخالف، نقد، و اعتراض را کاملا در مباحث بازبگذاریم.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

..»
رئیسی با بیان اینکه نقد و گفتگو در مسائل مختلف در قانون اساسی دارای جایگاه است و می‌تواند به مسئولین در حوزه‌های تصمیم‌سازی و تصمیم‌گیری کمک کند، اظهار داشت: نکته دوم این است که از اینگونه گفتگو‌ها و نقد‌ها می توان به عنوان زمینه‌ای برای اصلاح استفاده کرد. (6 مهر)

2- حضرت آیت الله خامنه‌ای رهبر انقلاب اسلامی در دیدار رئیس و اعضای دوره جدید مجمع تشخیص مصلحت نظام، مجمع را به لحاظ حضور افراد نخبه و مجرّب و نگاه همه‌جانبه به مسائل کشور و وظایف اساسی که بر عهده آن است، مجموعه‌ای بسیار مهم برای جمهوری اسلامی دانستند.
ایشان با تأکید بر اینکه در حوادث اخیر، نقش و دخالت دشمن برای همه و حتی برای صاحب‌نظران بی‌طرف خارجی روشن و آشکار است، افزودند: این قضایا یک موضوع خودجوش درونی نیست البته ممکن است از برخی زمینه‌ها استفاده کرده باشند اما اقدامات دشمن همچون تبلیغات، تلاش برای اثرگذاری فکری، ایجاد هیجان، تشویق و حتی آموزش راههای ساخت مواد آتش‌زا، اکنون کاملاً واضح و آشکار است.
رهبر انقلاب اسلامی با تأکید مجدد بر متفاوت بودن حکم کسانی که به خیابان‌ها آمدند، خاطرنشان کردند: برخی از این افراد یا عامل دشمن هستند یا اگر عامل هم نباشند هم‌جهت با دشمن هستند و برخی هم افراد هیجان زده هستند. در مورد دسته دوم باید کار فرهنگی انجام گیرد اما درخصوص دسته اول، مسئولان قضایی و امنیتی باید وظیفه خود را انجام دهند.
حضرت آیت الله خامنه‌ای گفتند: اینکه برخی می‌گویند فضا را امنیتی نکنید بله ما هم موافق هستیم و تا آنجایی که ممکن است فضا نباید امنیتی شود اما کار فرهنگی جای خود و کار قضایی و امنیتی هم در جای خود. (20 مهر)
3- سید ابراهیم رئیسی در دوازدهمین همایش بنیاد ملی نخبگان با بیان اینکه امروز اراده جدی دولت حمایت و توجه به نخبگان است، افزود: ظرفیت نخبگان کشور قطعاً زمینه بسیار مناسبی برای تحقق ایده دولت مردمی در ایجاد تحول در زمینه‌های علمی و عملکردی خواهد بود.
رئیسی افزود: امروز حضور نخبگان در جای جای کشور جلوه دارد و قطعاً فراهم کردن زمینه برای نقش‌آفرینی بیشتر آنان گره‌گشای بسیاری از مشکلات کشور در مسایل اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی خواهد بود. (26 مهر)
4- عصر دیروز (سه شنبه 26 مهر) علی بهادری جهرمی با حضور در دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه علامه طباطبایی در نشستی با دانشجویان حاضر شد و به پرسش‌های آنها پاسخ داد.
همزمان با حضور بهادری جهرمی در دانشگاه علامه تجمعی اعتراضی توسط تعدادی از دانشجویان برابر دانشکده حقوق و علوم سیاسی شکل گرفت و دانشجویان حاضر دراین تجمع بعضا شعارهای تندی سر دادند. سخنگوی دولت با حضور در این تجمع با دانشجویان معترض به گفتگو پرداخت و به پرسش‌ها و انتقادات برخی از آنها پاسخ داد. این تجمع بدون برخورد میان حراست و دانشجویان معترض به پایان رسید.

5- رهبر معظم انقلاب امروز در دیدار جمعی از نخبگان و استعدادهای برتر علمی گفتند:  نخبه یکی از مهمترین ثروتهای انسانی کشور است. منابع طبیعی مهم است، جایگاههای جغرافیایی مهم است، شکل اقلیمی مهم است، همه‌ی اینها مهم است، اما یکی از مهمترین ثروتهای انسانی کشور وجود نخبه است. نخبه را ثروت عظیمی باید دانست. وقتی آن را ثروت عظیمی دانستیم، در تولیدش تلاش میکنیم. (27 مهر)

***
اصل 27 قانون اساسی است می‌گوید: «تشکیل اجتماعات و راهپیمایی‌ها، بدون حمل سلاح، به شرط آنکه مخل به مبانی اسلام نباشد آزاد است»
با توجه به اظهارات رئیس جمهور و تفسیر از اصل 27 قانون اساسی، چه بستری برای اعتراض قانونی وجود دارد؟
با حضور سخنگوی دولت در تجمع اعتراضی دانشجویان دانشگاه علامه طباطبایی، به نظر می رسد دولت به ضرورت ایجاد بستر مناسب برای اعتراض های قانونی رسیده است و برای مواجهه با اعتراض های قانونی، «گفتگو» را انتخاب کرده است.
در بیانات رهبر معظم انقلاب به واژگان کلیدی همچون تبلیغات دشمن، اثرگذاری فکری، ایجاد هیجان، تشویق، «افراد نخبه» و «کار فرهنگی» اشاره شده است.

دو نکته مهم:
نکته اول: اگر بستر مناسب برای اعتراض قانونی ایجاد شود، «گفتگو» مناسب ترین راه برای شنیدن اعتراض ها و پاسخ به معترضان خواهد بود. در این بستر، راه معترضان از اغتشاشگران جدا خواهد شد. راه مواجهه با معترضانی که تحت تاثیر تبلیغات، اثرگذاری فکری، هیجان و تشویق قرار دارند، «کار فرهنگی» است.
نکته دوم: افراد نخبه نقش بسیار مهم در ایجاد تحول در جامعه و حل مشکلات کشور دارند. باید از ظرفیت نخبگان جامعه برای «گفتگو» و «کار فرهنگی» استفاده کرد.

برای گفتگو و کار فرهنگی به سراغ رهبران فکری جامعه بروید
کارلایل، یکی از هواداران سرسخت نظریه ی «مردان بزرگ در رهبری»، معتقد بود که حوادث تاریخ از زندگی مردان بزرگ شکل می گیرد. هرچند این نظر اغراق آمیز است، اما اهمیت نقش رهبران فکری در جوامع بشری را نشان می دهد.
رهبران فکری جامعه ممکن است خود را رهبر به حساب نیاورند، اما در شکل گیری تحولات اجتماعی نقش مهمی دارند. رهبران فکری سیاسی و اجتماعی، معمولاً کسانی هستند که دیگران را تحت تأثیر قرار می دهند. این رهبران فکری، الزاما به گروه، قشر یا شغل خاصی وابسته نیستند. آنان پیش از پیروان شان، در امور سیاسی، با هوشیاری رفتار می کنند و آگاهی های سیاسی شان نیز بیشتر است.

رهبران افکار
الگوی کلاسیک دو مرحله‌ای ارتباطی کاتز و لازارسفلد بیان می‌کند که پیام رسانه‌ها ابتدا به رهبران فکری می‌رسد، آنها پیام را گزینش و تسویه می‌کنند و به مخاطبان نهایی می‌رسانند. این نظریه می‌گوید رسانه‌ها قدرت نامحدودی ندارند. رهبران فکری می‌توانند در پیام‌های رسانه‌ها دخل و تصرف کنند یا به آنها قدرت بدهند. بنابراین، یکی از عواملی که می‌تواند در شکل‌گیری درست یا نادرست «افکار عمومی» نقش بسزایی داشته‌ باشد، رهبران افکار هستند. در حوزه سیاسی، بحث پذیرش از طریق رهبران فکری زیاد است نقش رهبران فکری در انتخابات بالاست و معمولا الگو هستند.  بر اساس مطالعات لازارسفلد در زمان انتخابات ریاست جمهوری آمریکا در سال 1940 صورت گرفت، تمایلات مردم به هنگام رای دادن ، بیشتر تحت تاثیر ارتباط میان فردی است تا رسانه های جمعی.
کشف بزرگ لازارسفلد این بود که توده دارای ساخت است و او می گوید : برای فهم کامل تاثیرات پیام وسایل ارتباط جمعی لازم است آن را مانند یک جریان دو مرحله ای در نظر بگیریم. به این معنا که در مرحله اول ، پیام از سوی رسانه ها به رهبران فکری می رسد و در مرحله دوم ، رهبران فکری پیام را در میان اطرافیان خود منتشر می سازند.

تقسیم بندی رهبران فکری
یک تقسیم بندی از رهبران فکری جامعه، شامل رهبری نهادی و غیر نهادی است. نهاد کلیسا در مسیحیت و روحانیت در اسلام نهادهایی هستند که رهبری فکری بخشی از جامعه را به عهده دارند. ویژگی رهبری نهادی آن است که پیروان فراوانی از طیف های نامتجانس اجتماعی (مانند سن، بینش سیاسی، منافع اقتصادی، تحصیلات، پایگاه اجتماعی، ملیت و نژاد) را در بر می گیرد. آثار رهبری نهادی معمولاً رهبری فردی گسترده تر و عمیق تر است. بسیاری اوقات، رهبران فردی (غیرنهادی) نیز از درون نهادهای رهبری کننده برخاسته و تحولی را در نهاد ایجاد کرده اند؛ این رهبران فکری را می توان در دانشگاه ها، مراکز علمی، رسانه ها و مطبوعات پیدا کرد.
در یک تقسیم بندی دیگر، رهبران به سه دسته تقسیم می شوند:
1 ـ رهبران فکری یا ایدئولوگ ها، بنیان گذاران و هادیان افکار جامعه؛ ایدئولوگ یا راه گشای فکری جامعه، نه انتخابی است و نه انتصابی. مردم به دلیل انتصاب وی به این مقام از او تبعیت نمی کنند، بلکه برپای قبول افکارش به او معتقد می شوند و دعوتش را به دلیل اصالت و منطقی که در اندیشه اش می یابند، می پذیرند. برخورد افراد در برابر رهبر فکری، همانند برخورد با یک نظریه ی علمی یا مکتب فلسفی یا تفکر مذهبی است. آگاهی آنان از اصالت فکر و حقانیت مکتب، به نوعی تعصب، تعهد و فداکاری برای مکتب می انجامد.
2 ـ رهبران عملیاتی که بر اساس افکار رهبران فکری به هدایت و رهبری عملی جامعه می پردازند؛ رهبران دسته ی دوم، رهبرانی هستند که بر اساس ایدئولوژی و فکر، جامعه را به پیش می برند و از پایگاه اجتماعی ارزش مند و معتبری برخوردارند. آنان با نبوغ، استعداد و خلاقیت ویژه ای که دارند، مورد پذیرش پیروان خود هستند. این دسته از رهبران، معمولاً بعد از ایدئولوگ ظهور می کنند و با تحرک بخشیدن به کلمات مکتب او، استراتژی هایی را در هدایت جامعه به کار می گیرند.
3 ـ زمام داران حکومت یا سیاست مداران؛ رهبران دسته ی سوم، رهبرانی هستند که در یک نظام سیاسی خاص تعیین می شوند.

دولت و حاکمیت بیش از آنکه با مردم در ارتباط مستقیم باشند، با رهبران فکری جامعه در ارتباط هستند. اگر این رهبران فکری جامعه بدرستی از طیف های مختلف جامعه انتخاب شوند، می توانند دولت و حاکمیت را از واقعیت های جامعه باخبر کنند تا دولت و حاکمیت با استناد به واقعیت های جامعه، برای مردم و جامعه تصمیم بگیرند. رهبران فکری جامعه می توانند باب گفتگو را باز کنند و پل ارتباطی برای گفتمان میان مردم و حاکمیت برای بیان واقعیت های جامعه باشند. نخبگان جامعه بخشی از رهبران فکری جامعه هستند، باید از ظرفیت آن ها و محیط دانشگاه ها برای «گفتگو» و «کار فرهنگی» استفاده کرد.

علیرضا تاجریان/ دانشجوی دکتری علوم ارتباطات

منبع: خبرگزاری آریا

کلیدواژه: اعتراضات گفتگو کار فرهنگی رهبران فکری رهبران فکری جامعه کار فرهنگی رسانه ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.aryanews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرگزاری آریا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۲۲۱۷۸۴ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

اعتراضات گسترده در تفلیس/ گرجستان به سمت بحران پیش می‌رود؟

به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از رویترز، تصویب قانونی در گرجستان که به موجب آن تمام سازمان‌های مدنی این کشور تحت عنوان «عنصر بیگانه» شناخته خواهند شد، ده‌ها هزار نفر را در اعتراض به خیابان‌های پایتخت این کشور کشاند.

در این قانون، دلیل این برچسب، «دریافت حمایت مالی از منابع فرامرزی» عنوان شده است. با توجه به مقاومت و سرسختی دولت، به نظر می‌رسد که گرجستان در آستانه یکی از بحران‌های وخیم سیاسی چند دهه اخیر خود قرار دارد.

به نوشته رویترز، این تصمیم که حزب حاکم گرجستان موسوم به «رویای گرجی» به‌رغم مخالفت رییس جمهور، اپوزیسیون، جامعه مدنی و عملاً تمام جامعه بین‌الملل اتخاذ کرده، قانونی جنجالی و به شکافی عمیق بین طرفین درگیر منجر شده است و هر کدام مصمم به اتمام کار هستند!

در روزهای اخیر خیابان‌های تفلیس شاهد تظاهرات گسترده و مستمر معترضان با شعار «بله به اروپا، نه به قانون روس» بوده‌اند. تا پیش از دیشب، معترضان تجمع بحرانی برگزار نکرده بودند اما شرایط تغییر کرد. اعتراضات عمدتاً تحت رهبری جوانان و تشکل‌های دانشجویی اداره می‌شود. اپوزیسیون نامحبوب گرجستان هم به نظر راضی به حمایت پشت پرده از معترضان است. تا اینجای کار، حوادث اندکی گزارش شده اما شمار معترضان رو به افزایش است.

پارلمان اروپا هفته گذشته خواستار اعمال تحریم علیه رهبران گرجستان از جمله «بیدزینا ایوانیشویلی» نخست وزیر اسبق و بنیانگذار حزب رویای گرجی شد.

کد خبر 6092023